Μια συνέντευξη του Γιώργου Νικολαίδη , ψυχίατρου Διευθυντή του Ινστιτούτου ψυχικής υγείας του Παιδιού
«Οι πολιτικές του lockdown είναι η χειρότερη μορφή άρνησης της επιδημίας», τονίζει στο Πριν ο Γιώργος Νικολαΐδης, υπογραμμίζοντας πως η κυβέρνηση δανείστηκε χρόνο την άνοιξη, αλλά δεν τον αξιοποίησε για τη λήψη μέτρων αποσυμφόρησης, για την προστασία των ηλικιωμένων και των ευπαθών ομάδων και την ενίσχυση της επιδημιολογικής επιτήρησης. Κατηγορώντας ως «πληρωμένους πλασιέ των πολυεθνικών» τους περιβόητους ειδικούς, κριτικάρει δυνάμεις της Αριστεράς για προσχώρηση στην αστική ιδεολογική ηγεμονία.
Συνέντευξη στον Γιάννη Ελαφρό
Η κυβέρνηση ισχυρίζεται πως τα πάει καλά στην αντιμετώπιση της πανδημίας. Ποια είναι η γνώμη σου
η κυβέρνηση δανείστηκε χρόνο με το lockdown την άνοιξη, χρόνο που δεν αξιοποίησε στην αποσυμφόρηση των δομών μαζικής συγκέντρωσης πληθυσμού (φυλακές, ιδρύματα, camps), στη λήψη μέτρων προστασίας στους χώρους φιλοξενίας ηλικιωμένων και χρονίως πασχόντων, και στην ενίσχυση των υποδομών πρωτοβάθμιας περίθαλψης και επιδημιολογικής επιτήρησης. Η πολιτική του lockdown της άνοιξης εμφανώς απέτυχε, καθώς εντός τριμήνου μας έφερε ξανά στο ίδιο σημείο που ήμασταν.
Δεν είναι η Ελλάδα σε καλύτερη θέση σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες;
Φυσικά, αλλά αυτό πιθανότατα θα αλλάξει τους επόμενους μήνες. Άλλωστε η βασικότερη παράμετρος που φαίνεται να καθορίζει την έκθεση μιας χώρας στην επιδημία είναι ο βαθμός διεθνοποίησης: με την παραγωγική βάση της χώρας αποδιαρθρωμένη πέραν του τουρισμού και της ναυτιλίας, και με τόσο μειωμένη κίνηση στους δυο αυτούς κλάδους, δεν είναι παράξενο που η Ελλάδα έχει ακόμα σχετικά λιγότερους θανάτους από την πανδημία. Ωστόσο τέτοιες διαφοροποιήσεις ανάμεσα στις χώρες θα τείνουν να εξισωθούν.
Όταν στριμώχνονται οι κυβερνητικοί λένε πως την ίδια πολιτική εφαρμόζουν Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, παντού. Δεν είναι έτσι;
Καλό είναι να θυμόμαστε πως η Ισπανία και η Ιταλία, που έλαβαν ανάλογα μέτρα, είναι σήμερα στην πρώτη δεκάδα παγκοσμίως των χωρών στην θνησιμότητα από τον κορονοϊό – άρα μάλλον δεν μπορούν να αποτελέσουν πρότυπο προς μίμηση. Τις μέρες αυτές δε η Γαλλία ξεπέρασε σε θνησιμότητα τη Σουηδία, που τόσο είχε επικριθεί την άνοιξη
Η κυβέρνηση εκβιάζει τον κόσμο, λέγοντας πως θα πάμε σε lockdown, επειδή δεν πειθαρχούν στα μέτρα. Ποια είναι η γνώμη σου;
Η πολιτική του lockdown αποδείχτηκε μια τραγική αποτυχία από άποψη δημόσιας υγείας: απέτυχε να διασφαλίσει εκείνο στο οποίο αποσκοπούσε ήτοι τον έλεγχο της επιδημίας. Είναι μια αποτυχημένη πολιτική αγνώστου πατρός, καθώς κανένας ακόμα δεν το παραδέχεται και σε κανέναν δεν καταλογίζεται. Παρά τις φρούδες ελπίδες περί εμβολίου κ.λπ., είναι πλέον προφανές σε ολοένα και μεγαλύτερα τμήματα του λαού ότι αυτές οι πολιτικές ούτε είχαν ούτε έχουν κανένα νόημα. Οι πολιτικές του lockdown είναι η χειρότερη μορφή άρνησης της επιδημίας: το εμπόριο ελπίδας ότι είναι δυνατόν τάχα να αποφύγουν οι κοινωνίες το επιδημικό κύμα. Αντιθέτως θα έπρεπε οι κοινωνίες, αποδεχόμενες ότι η επιδημία θα εξελιχθεί, να επενδύσουν στην ενίσχυση της ανθεκτικότητάς τους, στην προστασία των ευάλωτων και στην αλληλεγγύη στους πληττόμενους. Όλα τα υπόλοιπα εκπορεύονται από άλλες οικονομικές ή πολιτικές σκοπιμότητες.
Οι επιπτώσεις και της πανδημίας και των μέτρων αντιμετώπισής της –που είναι οι περισσότερες– έχουν ξεκάθαρα ταξικό πρόσημο. Σήμερα έχουμε ήδη στοιχεία για το γεγονός ότι οι θάνατοι είναι πολύ περισσότεροι στα φτωχότερα στρώματα.
«Ναι, αλλά αυτό λένε οι ειδικοί» είναι η μόνιμη επωδός κυβέρνησης και ΜΜΕ…
Ποιοι ακριβώς; Οι πληρωμένοι πλασιέ των πολυεθνικών που ανταμείφθηκαν από τους εργοδότες τους με μια προβεβλημένη θέση σε κάποιο πανεπιστήμιο; Οι καλοταϊσμένοι με προγράμματα κρατικοδίαιτοι «επιδημιολόγοι» που δεν βρίσκει κανείς μισή πραγματικά επιστημονική δουλειά στο βιογραφικό τους; Οι επαγγελματίες δημοσιοσχεσίτες του peer review; Είναι πραγματικά εντυπωσιακή η παλινδρόμηση σε συντηρητικές οπτικές στον δημόσιο λόγο της Αριστεράς στις μέρες μας: για παράδειγμα, διαβάζει κανείς σε ιστότοπους που ευαγγελίζονται τον κομμουνισμό άρθρα που προτρέπουν σε πανεθνικά προσκλητήρια με τη συμμετοχή της Εκκλησίας και των μεγάλων ιδιωτικών ομίλων υγείας! Η πιο οξυδερκής, ριζοσπαστική και ταξική τοποθέτηση στην εγχώρια συζήτηση δημοσιεύεται αυτόν τον καιρό σε ιστοσελίδες όπως η avantgarde2009 ή η serajevomag, ενώ αρκετές οργανώσεις της Αριστεράς μοιάζουν να έχουν προσχωρήσει στην ηγεμονία της αστικής ιδεολογίας…
Η πανδημία και τα περιοριστικά μέτρα προκαλούν ανεργία, φτώχεια, στρες. Ποιες είναι οι ψυχοκοινωνικές επιπτώσεις και τι προβλήματα υγείας μπορούν να προκαλέσουν;
Οι επιπτώσεις και σε νοσηρότητα και σε θνησιμότητα των μέτρων του lockdown θα είναι πολύ μεγαλύτερες από ό,τι της επιδημίας αυτής καθαυτής. Η πτώση του ΑΕΠ παγκοσμίως (και εγχωρίως) και η ταυτόχρονη αποσάθρωση κάθε πλαισίου προστασίας της εργασίας θα προκαλέσουν εκατομμύρια θανάτους κυρίως από καρδιαγγειακά, κακοήθεις νεοπλασίες και μεταβολικό σύνδρομο την επόμενη δεκαπενταετία. Επίσης, η παραμέληση ιατρικών προβλημάτων στον καιρό της πανδημίας έχει ήδη προκαλέσει σημαντικό αριθμό θανάτων.
Έχουν καταγραφεί αυξημένες τάσεις αυτών των ψυχοκοινωνικών πιέσεων στον πληθυσμό;
Φυσικά, έχουμε ήδη σε όλη την Ευρώπη αύξηση των κρουσμάτων ενδοοικογενειακής βίας, καταθλιπτικών και αγχωδών διαταραχών και των κοινωνικών προβλημάτων που σχετίζονται με ακραία φτώχια. Σε κάποιες χώρες έχουν ληφθεί μέτρα. Στην Ελλάδα έχουν γίνει περισσότερο επικοινωνιακού χαρακτήρα παρεμβάσεις.
Πως συνδέονται οι επιπτώσεις της πανδημίας με την κοινωνικο-οικονομική θέση των εργαζομένων;
Οι επιπτώσεις και της πανδημίας και των μέτρων αντιμετώπισής της –που είναι οι περισσότερες– έχουν ξεκάθαρα ταξικό πρόσημο. Δείτε για παράδειγμα τις ΗΠΑ, στις οποίες υπήρχαν πριν την επιδημία 70 εκατομμύρια ανασφάλιστοι ή μισοασφαλισμένοι: είναι διαφορετικού επιπέδου η ευαλωτότητα κάποιου που πάσχει π.χ. από διαβήτη, αλλά λαμβάνει φροντίδα και συστηματικά αγωγή κ.λπ., από κάποιον που γενικά ο διαβήτης του είναι αρρύθμιστος. Σήμερα έχουμε ήδη στοιχεία για το γεγονός ότι οι θάνατοι είναι πολύ περισσότεροι στα φτωχότερα στρώματα. Κι ακόμα: η θνησιμότητα από τον ιό αφορά βασικά ηλικιωμένους και χρονίως πάσχοντες. Κάνει λοιπόν εντύπωση που κανένα υποκείμενο της Αριστεράς δεν προβάλει τον αυτονόητο πολιτικό στόχο της μείωσης των ορίων συνταξιοδότησης, της αποκατάστασης του επιπέδου των συντάξεων γήρατος και αναπηρίας σε αξιοπρεπή επίπεδα, έτσι ώστε οι άνθρωποι σε αυτές τις ηλικίες να μπορούν να ζουν στην κοινότητα και όχι σε γηροκομεία, χωρίς να αναγκάζονται να εκτίθενται στην καθημερινή έξοδο για το βιοπορισμό τους. Γιατί;
