«Λεπτομέρεια Εμφυλίου Πολέμου» – Οι γυναίκες, 77×58 εκ.«Το δικό μου χέρι ξεκινά από την καρδιά…», έλεγε ο σπουδαίος χαράκτης μας Α. Τάσσος. Και πράγματι, ο Τάσσος με την αλήθεια των έργων του «χάραξε» ανεξίτηλα στη μνήμη μας τις μεγάλες στιγμές της ταξικής πάλης στη χώρα μας, έδωσε σχήμα και μορφή στον αγώνα για το δίκιο και την κοινωνική απελευθέρωση. Το έργο του είναι μεγάλο, όπως μεγάλος είναι και ο ίδιος, γιατί αφουγκράστηκε, συνδέθηκε και εξέφρασε τις αγωνίες, τις ελπίδες, τους αγώνες, την προοπτική του λαού μας.
Ο καινούργιος σταθμός του μετρό στη Νίκαια θα κοσμείται με το χαρακτικό που φιλοτέχνησε ο σπουδαίος μας χαράκτης το 1961, με τίτλο «Λεπτομέρεια Εμφυλίου Πολέμου», γνωστό και ως «Επιτάφιος». Η νέα εκτύπωση έγινε τον Ιούλη του 2020 από την χαράκτρια Τάσα Χαροκόπου. Το έργο είναι έτοιμο προς τοποθέτηση στην ειδική προθήκη που σχεδιάστηκε, στο χώρο κοινού και εισιτηρίων του σταθμού.
Πρόκειται για ένα έργο άμεσα συνδεδεμένο με την ιστορική και αγωνιστική παράδοση της Νίκαιας. Ο Α. Τάσσος σχεδίασε και χάραξε το έργο το 1961, με σκοπό να τυπώσει δέκα αντίτυπα. Τελικά τυπώθηκαν μόνο πέντε. Το πρώτο αντίτυπο, που είχε εκτεθεί και στην περίφημη έκθεσή του στον «Ζυγό» το 1964, το δώρισε στο δήμο της Νίκαιας και αργότερα το κατέστρεψε η χούντα. Το 1977 ο χαράκτης το ανατύπωσε και το δώρισε ξανά στο δήμο Νίκαιας, στην επέτειο του Μπλόκου της Κοκκινιάς, με χειρόγραφη αφιέρωση. Το γεγονός ότι ο ίδιος επέλεξε το συγκεκριμένο έργο για το δήμο Νικαίας, και μάλιστα το τύπωσε δύο φορές, αποδεικνύει την επιθυμία του να τιμήσει με ένα από τα σημαντικότερα έργα του την ιστορία και τη σημασία του Μπλόκου της Κοκκινιάς.
«Λεπτομέρεια Εμφυλίου Πολέμου» – Οι άντρες, 77×58 εκ.Η δεκαετία του 1960 είναι ιδιαίτερα σημαντική για την καλλιτεχνική πορεία του Τάσσου, αφού τότε διαμορφώνεται οριστικά η καλλιτεχνική του ιδιοσυγκρασία. Η ολοσχερής κυριαρχία των ανθρώπινων μορφών στη σύνθεσή του και το άπλωμά της σε ολοένα και μεγαλύτερες επιφάνειες αναδεικνύουν τη βαρύτητα και το μεγαλείο του ανθρώπου ως κοινωνικού όντος και υποκειμένου της Ιστορίας, ενώ η αντιπαράθεση άσπρου – μαύρου τον διευκολύνει να εκφράσει αποτελεσματικότερα τη διαλεκτική ενότητα και πάλη των αντιθέτων, προπαντός του θανάτου κάθε είδους με τη ζωή.
«Λεπτομέρεια Εμφυλίου Πολέμου» – Ο νεκρός, 72×154 εκ.Η «Λεπτομέρεια Εμφυλίου Πολέμου» είναι το πρώτο μεγάλο τρίπτυχο που δημιούργησε ο Τάσσος, συνολικής διάστασης 2,70 μέτρων, και απεικονίζει μια σκηνή θρήνου. Επίσης είναι η πρώτη του απόπειρα να δημιουργήσει μια χαρακτική μνημειακή σύνθεση, να χρησιμοποιήσει δηλαδή τις μεθόδους της χαρακτικής προκειμένου να δημιουργήσει ένα έργο που μοιάζει με επιτοίχιο ανάγλυφο μεγάλων διαστάσεων.
Στο συγκεκριμένο έργο μπορεί κανείς να αντιληφθεί το βαθύτερο νόημα των έργων του χαράκτη, όπως ο ίδιος το είχε διατυπώσει: «Στα έργα μου υπάρχει η ανθρώπινη οδύνη, αλλά και η αποφασιστικότητα. Οι άνθρωποι που κινούνται στα έργα μου σηκώνουν το βάρος της σκλαβιάς και της τυραννίας. Αλλά είναι τόσο αλύγιστοι εκφραστικά, που δεν μπορούν παρά να μένουν όρθιοι ως το τέλος. Ορθιοι ακόμα κι όταν πέφτουν…». Απεικονίζονται εκατέρωθεν δύο ομάδες νέων, τρεις γυναίκες αριστερά και τέσσερις άνδρες δεξιά, πλαισιώνοντας τον νεκρό, ο οποίος καταλαμβάνει ασφυκτικά το χώρο στο κέντρο, μαζί με τέσσερις γυναίκες που θρηνούν. Ολες οι μορφές έχουν σχεδιαστεί με εξαιρετικά αδρές γραμμές, πολύ βαριά περιγράμματα και ελάχιστες λεπτομέρειες. Αυτό που ενδιαφέρει τον χαράκτη είναι η συγκρατημένη απόδοση του συναισθήματος μέσα από βλέμματα εγκαρτέρησης. Κανένα από τα πρόσωπα σε όλο το τρίπτυχο δεν εξωτερικεύει τη θλίψη στο πρόσωπό του. Η μάνα του νεκρού, σκυμμένη πάνω στο στήθος του, δεν αποκαλύπτει τον δικό της πόνο. Οι υπόλοιπες τρεις γυναίκες της κεντρικής σύνθεσης, αλλά και όλες οι μορφές δεξιά και αριστερά, παρακολουθούν με βαθιά θλίψη, αλλά συγκρατημένη στάση. Η πίεσή τους διακρίνεται μόνο μέσα από τα βλέμματά τους και τα μεγάλα, σφιγμένα χέρια τους…
(Αναδημοσίευση από τον «Ριζοσπάστη»).
